Patologiczny proces zanikania u dziecka przejawia się częściej na powierzchni skóry kończyn i szyi. W pierwszym etapie bolesny obszar zaczyna się różnić zaczerwienieniem i szorstkością. Po kilku dniach widoczne stają się plamy lub smugi. Mogą być zarówno poniżej zdrowej skóry, i wznieść się ponad nią, o przepuklinę. Zdjęcie 8 – Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry : Obrzęk, stwardniała skóra i głębokie linie na stopach osoby cierpiącej na boreliozę od lat. W fazie 3 na skórze pojawia się niewiele oznak boreliozy. Większość problemów dotyczy serca i układu nerwowego, a te mogą być poważne. Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn [acrodermatitis chronica atrophicans] J49: L90.5: Stany bliznowacenia i włóknienia skóry J49: L90.6: Rozstępy skórne [striae atrophicae] J49: L90.8: Inne zanikowe choroby skóry J49: L90.9: Zanikowe choroby skóry, nieokreślone J49 P20: L91.0: Blizna keloidowa J49: L91.8: Inne przerostowe jak wygląda przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn zdjęcie, objawy, symptomy jak wygląda, jakie są sposoby i metody diagnozy Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn leczenie, sposoby domowe. 2) bez wola, czyli atroficzne lub zanikowe zapalenie tarczycy (pierwotny obrzęk śluzakowaty, myxoedema). Epidemiologia początek strony. Przewlekłe zapalenie tarczycy typu Hashimoto jest najczęstszą postacią zapalenia tarczycy i najczęstszą przyczyną jej niedoczynności w krajach o dostatecznej podaży jodu. pada peta disamping kawasan tersubur di australia ditunjukkan pada nomor. Charakterystyka przewlekłego atopowego zapalenia skóry różni się ze względu na karnację pacjenta. Częściej chorują osoby z jasną karnacją, natomiast osoby z ciemną karnacją zapadają na tę chorobę w młodszym wieku. Czym jest chroniczne atopowe zapalenie skóry? Atopowe zapalenie skóry oznacza nadmierną i nieprzewidywalną reakcję na alergeny, np. pyłki roślin czy sierść zwierząt. Zapalenie tego typu objawia się zaczerwienioną i suchą skórą, uporczywym swędzeniem i skłonnością do powtarzających się zakażeń bakteryjnych. Zmiany najczęściej występują na zgięciu łokci i kolan oraz na twarzy i szyi. Czytaj więcej: Atopowe zapalenie skóry - objawyAtopowe zapalenie skóry a karnacja Przewlekłe atopowe zapalenie skóry najczęściej występuje u starszych mężczyzn z jasną karnacją. Badacze postanowili przyjrzeć się bliżej, jak wygląda demografia chorych z karnacją ciemną. Kierownikiem badania był dr Lesley E. Rhodes z University of Manchester – jego zespół porównał wyniki 41 pacjentów jasnoskórych i 29 ciemnoskórych. Wyższy odsetek pacjentów z pozytywnym wynikiem testu naskórkowego połączonego z ekspozycją na światło występował wśród osób o jasnej karnacji (28 proc. vs 12 proc.). Natomiast pacjenci ciemnoskórzy zapadali na atopowe zapalenie skóry wcześniej (średnio w wieku 40,7 lat, jasnoskórzy w wieku średnio 58,1 lat). Tak samo wcześniej pojawiała się u nich nadwrażliwość na światło (średnio w wieku 35,5 lat, jasnoskórzy – średnio 47,5 lat). Różnice w zachorowalności wg płci nie były istotne statystycznie. Naukowcy zwracają uwagę, że nadwrażliwość na światło u młodych kobiet o ciemnej karnacji może być wskazówką dla lekarzy, że cierpią one na wyjątkowo ciężki przypadek atopowego zapalenia skóry. Wnioski z badania mogą więc usprawnić proces leczenia i profilaktyki atopowego zapalenia skóry. Czytaj więcej: Co to jest atopia? Zapalenie mieszków włosowych najczęściej pojawia się po goleniu i depilacji. Tego typu zmian nie należy lekceważyć, ponieważ nieleczone mogą doprowadzić do rozwoju groźnych chorób skóry: czyraka lub figówki. Jakie są przyczyny zapalenia mieszków włosowych? Jak rozpoznać objawy stanu zapalnego? Na czym polega leczenie tej choroby skóry? Spis treściZapalenie mieszków włosowych - czym są mieszki włosowe?Zapalenie mieszków włosowych - przyczynyZapalenie mieszków włosowych - czynniki ryzykaZapalenie mieszków włosowych - objawyZapalenie mieszków włosowych - leczenieZapalenie mieszków włosowych - jak zapobiegać? Zapalenie mieszków włosowych najczęściej pojawia się po goleniu i depilacji. Po zastosowaniu maszynki lub po depilacji woskiem w obrębie ujścia włosa pojawiają się charakterystyczne wykwity skórne. Tego typu zmian nie należy lekceważyć. Przewlekłe zapalenie mieszków włosowych może doprowadzić do rozwoju czyraka czy figówki. Czyrak objawia się w postaci bolących guzków. W przebiegu choroby stan zapalny atakuje głębsze warstwy skóry i atakuje także tkankę okołomieszkową. Z kolei figówka to przewlekłe ropne zapalenie torebek włosowych na wardze górnej i na brodzie, które może doprowadzić do obrzęków i bólu skóry. Depilacja laserowa - laser diodowy Zapalenie mieszków włosowych - czym są mieszki włosowe? Mieszki włosowe to wąski kanał w skórze, z którego wyrasta włos. Do mieszków włosowych uchodzą przewody gruczołów łojowych, które produkują łój. Wydostaje się on na powierzchnię skóry, tworząc tzw. płaszcz lipidowy, który chroni ją przed podrażnieniami ( neutralizuje szkodliwe substancje i uniemożliwia im kontakt ze skórą oraz wniknięcie w jej głębsze warstwy). W wyniku uszkodzenia ujścia mieszka, poprzez "starcie" tzw. płaszcza lipidowego przez drażniące kosmetyki lub poprzez mikrourazy mechaniczne, np. podczas golenia, drobnoustroje wnikają do mieszków włosowych i tam namnażają się. Wówczas organizm zaczyna się bronić i zapoczątkowuje stan zapalny. Zapalenie mieszków włosowych - przyczyny Zapalenie mieszków włosowych dzieli się na infekcyjne i nieinfekcyjne. W tej pierwszej grupie najczęściej spotyka się zakażenia bakteriami, spośród których dominują paciorkowiec ropny i gronkowiec złocisty, który bytuje czasowo na skórze i błonach śluzowych, np. jamy nosowej, i w chwilach upośledzenia układu odpornościowego atakuje organizm. Przyczyną infekcyjnego zapalenia mieszków włosowych może być też Pseudomonas aeruginosa, czyli pałeczka ropy błękitnej. Oznacza to, że do zakażenia dochodzi w zanieczyszczonej wodzie, np. na basenie, w SPA, jacuzzi, szczególnie przy złej jakości wody i jej niewłaściwym chlorowaniem. Inne przyczyny infekcyjnego zapalenia mieszków włosowych to: dermatofity (grzyby powodujące tzw. dermatofitozy - grzybice skóry i jej przydatków: włosów i paznokci) bielniki - drożdżaki wirusy (np. wirus opryszczki) pasożyty (najczęściej nużeniec) Z kolei nieinfekcyjne zapalenie mieszków włosowych to zmiany o podłożu trądzikowym, które często są spowodowane lekami. Stosowane miejscowych kortykosteroidy i kortykotropina mogą prowadzić do wykwitów skórnych, składających się z zapalnych krostek. Do tej grupy zalicza się także popromienne zapalenie mieszków włosowych, czyli to, które jest wynikiem ekspozycji na słońce. Zapalenie mieszków włosowych - czynniki ryzyka Do infekcyjnego zapalenia mieszków włosowych często dochodzi podczas golenia czy depilacji. Wówczas liczba nieestetycznych krostek zwiększa się po każdym goleniu, ponieważ zakażenie przechodzi z jednego mieszka włosowego na drugi. Do zakażenia może dojść także miejscach, które są narażone na częste pocieranie i kontakt z ubraniami (kark i plecy). Nie bez znaczenia są także rodzaje kosmetyków używane do codziennej pielęgnacji. Te, które zawierają duże ilości sztucznych barwników i substancji zapachowych, mogą przesuszyć skórę i doprowadzić do stanu, w którym będzie ona bardziej podatna na infekcje. Zapalenie mieszków włosowych - objawy Zapalenie mieszków włosowych objawia się wykwitami skórnymi, często wypełnionymi płynem surowiczym lub ropą, zlokalizowanymi wokół mieszków włosowych. Wykwity te często się zlewają, tworząc skupiska niebolesnych grudek i krostek przebitych włosami, które mogą powodować świąd, a nawet ból. Tego typu zmiany mogą być zlokalizowane na całym ciele, jednak najczęściej obserwuje się je na twarzy, owłosionej skórze głowy, pachach, pośladkach i okolicy łonowej. Mogą wystąpić także na ramionach, udach czy łydkach. Ropnych grudek nie powinno się wyciskać. Podczas wyciskania może dojść nie tylko do rozsiania bakterii po skórze. Podczas wyciskania część ropy zostanie wgnieciona jeszcze głębiej, pogarszając tym samym stan zapalny. Czytaj też: Truskawkowe nogi (czerwone krostki po depilacji) - skąd się biorą i jak je leczyć? Sprawdź, jak wyglądają truskawkowe nogi! Zapalenie mieszków włosowych - leczenie W przypadku leczenia zapalenia mieszków włosowych na tle bakteryjnym stosuje się antybiotykoterapię. Ponadto lekarz przepisuje maści, które wykazują działanie przeciwbakteryjne. Tego typu preparaty stosuje się miejscowo na zmienione obszary skóry 2-3 razy dziennie przez czas określony przez lekarza. Co ważne, w tym czasie należy wstrzymać się od wszelkiego rodzaju depilacji. Zapalenie mieszków włosowych - jak zapobiegać? Po zakończonej kuracji należy pamiętać o profilaktyce. W tym celu skuteczne będą wszelkie kremy, żele oraz balsamy zawierające mocznik, które, dzięki swoim właściwościom nawilżającym, skutecznie poprawiają stan skóry. Należy zadbać o dobór kosmetyków do rodzaju skóry. Powinno unikać się tych, w których składzie znajdują się konserwanty. Lepiej wybrać neutralne, nieperfumowane kosmetyki bez dodatku sztucznych barwników. Należy pamiętać także o dezynfekcji maszynki do golenia i depilatorów po każdym użyciu. Wystarczy użyć spirytusu salicylowego lub wody utlenionej. Czytaj też: Metody depilacji. Jak depilować się domowym sposobem? Jaka to choroba? Pytanie 1 z 12 Co dolega temu dziecku? Atypowe zapalenie skóry Atopowe zapalenie skóry Atypiczne zapalenie skóry Stulejka to zwężenie otworu napletka, które nie pozwala na całkowite odsłonięcie żołędzi wygląda stulejka zdjęcie:Stulejka wyglądNapletek jest w stanie zapalnym, przyleganie, po zsunięciu zalega biały osad zdjęcie:Mastka pod napletkiemPrawidłowy rozwój napletkaTermin napletek odnosi się do skóry pokrywającej czubek penisa (żołądź). Służy do ochrony ujścia cewki moczowej i u dziecka zwężenie:Napletek u dzieckaNapletek zaczyna się rozwijać w trzecim miesiącu życia wewnątrzmacicznego i jest w pełni ukształtowany w ciągu 4–4½ miesiąca noworodków normalne jest, że napletek jest zamknięty i nie można go cofnąć. Tylko 4% noworodków ma w pełni chowany napletek. U 50% noworodków napletek jest tak zamknięty, że nie widać nawet ujścia cewki wieku 6 miesięcy 20% dzieci ma w pełni chowany napletek. W wieku 3 lat odsetek ten wzrasta do 90%.Dlatego stulejkę (tj. zamknięty napletek) należy uważać za normalną do 3 roku życia, dopiero po 3 latach, jeśli dziecko nadal ma zamknięty napletek, zostanie zbadane przez urologa u dziecka zdjęcie:Stulejka u dzieckaStulejka odnosi się do niezdolności do cofnięcia napletka. Istnieją dwie formy: stulejka fizjologiczna i stulejka wąskiego napletka u małych dzieci:Wąski napletek u małych dzieciStulejka fizjologiczna (wrodzona) – po urodzeniu występuje fizjologiczna stulejka spowodowana naturalnym zlepieniem wewnętrznej blaszki napletka i żołędzi prącia. Wrodzona stulejka zdjęcie jak wygląda:Wrodzona stulejkaPodczas pierwszych 3-4 lat życia, w trakcie wzrostu prącia, wydzielina napletkowa (mastka, smegma) kumuluje się pod napletkiem stopniowo oddzielając go od żołędzi. Okresowe erekcje dodatkowo rozciągają skórę napletka umożliwiając całkowite jego odprowadzenie. Dane epidemiologiczne wskazują, że po urodzeniu u > STULEJKA Przyczyny stulejki Stulejka patologiczna może być wrodzona lub stulejka: od urodzenia dziecko ma stulejkę, nie ustąpiła ona z czasem i w wieku 3 lat dziecko nadal ma napięty napletek Stulejka nabyta: początkowo dziecko ma prawidłowo otwierający się napletek, ale później z powodu urazu lub choroby zapalnej zwany BXO, kurczy się nabyta pourazowo: napletek zacisnął się w wyniku nadmiernie wymuszonego cofnięcia wtórna balanitis xerotica obliteran (BXO) to zapalenie skóry napletka (tj. zapalenie skóry napletka), które warunkuje tworzenie się małych, białawych, zanikowych, nieelastycznych blaszek, które rozszerzają się z czasem, wszystko, co napletek sprawia, że ​​jest ciasny. Czasami płytki mogą również obejmować ujście cewki moczowej, czyniąc je małym (stenotycznym). Jest to przewlekłe zanikowe zapalenie skóry, którego przyczyny nie są jeszcze znane. Obecnie najlepszym sposobem leczenia jest objawia się stulejkaStulejka może być całkowicie bezobjawowa lub dawać jeden z następujących objawów:Balanoposthitis : z powodu stulejki nie można cofnąć napletka i oczyścić go wewnętrznie, dlatego mocz zatrzymuje się i powoduje stan zapalny . Penis zaczerwienia się, puchnie i boli. W ciężkich przypadkach dzieci tak bardzo boją się zachorować podczas oddawania moczu, że trzymają siusiu przez wiele godzin. Nie zmuszaj do otwierania napletka, przydatne są miejscowe lub doustne środki przeciwzapalne, wskazane jest, aby dziecko dużo piło, aby prędzej czy później oddało : napletek utknął pod żołędzią i nie można go już zamknąć. W miarę upływu godzin napletek staje się coraz bardziej opuchnięty i zaczerwieniony, coraz trudniej go ponownie zamknąć, a penis jest uduszony. Dziecko bardzo cierpi. Jest to poważne powikłanie, które zaniedbane może doprowadzić do martwicy żołędzi prącia. W przypadku załupka konieczne jest zatem zabranie dziecka do najbliższej izby przyjęć, gdzie lekarz spróbuje ręcznie przywrócić napletek do prawidłowej pozycji (ręczne cofanie). Jeśli to się nie powiedzie, konieczna jest pilna operacja Bolesne erekcje- Trudności w stosunku seksualnymLeczenie stulejkiW przypadku patologicznej stulejki konieczne jest pediatryczne badanie urologiczne, które pozwala zweryfikować jej faktyczną obecność, odróżniając ją od podobnych stanów (stulejka fizjologiczna, zrosty balano-napletka).Istnieją różne opcje leczenia i nigdy nie należy proponować operacji obrzezania bez wcześniejszego rozważenia leczenia zachowawcze :- miejscowe kortykosteroidy: codzienna aplikacja w dużych ilościach kremów z kortyzonem przez 2 kolejne miesiące usuwa stulejkę u 90% dzieci. Stosowanie tych kremów powinno wiązać się z ciągłymi ćwiczeniami "gimnastyki" napletka - ćwiczenia "rozciągania" lub "gimnastyki" napletka: skóra napletka musi być delikatnie cofnięta, bez wysiłku. Ćwiczenie to powinno być wykonywane przy okazji codziennej higieny intymnej. Zabieg ten prawidłowo wykonany usuwa stulejkę u 90% chirurgiczne:chirurgia plastyczna napletka: polega na nacięciu skalpelem pierścienia włóknistego z powiększeniem go z zachowaniem napletka. Zabieg ten jest wskazany tylko w przypadku stulejki luźnej, czyli łagodnej (jeśli stulejka jest ciasna/bardzo wąska nie można jej wykonać) oraz w okresie dojrzewania. Operacja obarczona jest wysokim odsetkiem obrzezania : polega na całkowitym usunięciu napletka, dlatego po obrzezaniu czubek prącia (żołądź) będzie zawsze odsłonięty i nie będzie już pokryty skórą. Napletek zostaje całkowicie usunięty, ponieważ pozostawienie części skóry sprzyja nawrotowi stulejki. Zabieg wykonywany jest przy pomocy skalpela elektrycznego. Szwy są wykonane z materiału wchłanialnego, więc szwy te z czasem stopią się, gdy dziecko wznowi mycie wodą. Jest to nieskomplikowana i rutynowa interwencja, trwająca około 20 minut. Kilka godzin po operacji dziecko jest w dobrym stanie ogólnym i może zostać wypisane. Interwencja jest ostateczna i towarzysząceIstnieje szereg schorzeń napletka, które mogą niepokoić rodziców, ale w rzeczywistości są to sytuacje fizjologiczne, które nie wymagają fizjologiczna : niemożność cofnięcia napletka u dzieci poniżej 3 roku życia. Jest to stan fizjologiczny, czyli normalny; nie wymaga żadnego leczenia, w 90% przypadków ustępuje samoistnie do 3 roku życia (patrz: prawidłowy rozwój napletka).Smegma inaczej mastka i torbiel napletka. Pod napletkiem często można zaobserwować nagromadzenie białawego/żółtawego materiału, często określanego jako cysty. W innych przypadkach ta biaława/żółtawa substancja wydostaje się z żołędzi i, biorąc pod uwagę kolor, jest błędnie interpretowana przez niektórych lekarzy i rodziców jako „ropa”. W rzeczywistości jest to normalna wydzielina z penisa, zwana „smegmą”. Jest to biaława/żółtawa wydzielina łojowa z żołędzi, która pojawia się pod napletkiem i z czasem wychodzi, czasami powodując niewielkie podrażnienie. Kolor smegmy i czasami towarzyszący jej stan zapalny może sugerować infekcję, w rzeczywistości jest to proces normalny, całkowicie fizjologiczny dla penisa dziecka, który służy oderwaniu napletka od żołędzi, uwalniając go od wszelkich zrostów. nie jest potrzebne leczenie napletek mastka u dziecka:Przyklejony napletek - mastka u dzieckaU dużej liczby niemowląt stwierdza się obecność fizjologicznej (czyli niewymagającej leczenia) stulejki lub niemożność odciągnięcia napletka. Spowodowane jest to naturalnym zlepem między napletkiem a żołędzią. W miarę wzrostu prącia w ciągu pierwszych lat życia pod napletkiem gromadzą się złuszczone nabłonki (mastka), oddzielając stopniowo żołądź od napletka. Mastka jest fizjologiczna. Jej nadmiar powinien być usuwany w miarę możliwości poprzez odciągnięcie napletka w kąpieli i umycie wodą z mydłem lub ewakuuje się samoistnie. Mastka może stanowić pożywkę dla bakterii i może ulegać zropieniu, co objawia się swędzeniem żołędzi, obrzękiem i zaczerwienieniem napletka i wówczas może wymagać pomocy chirurgicznej. Nie zaleca się wczesnego siłowego odprowadzania napletka - najczęściej prowadzi to do ponownego sklejenia, a nawet zrostu z żołędzią oraz powstania skórne =>> PRĄCIEZrosty napletkowe: napletek otwiera się, ale nie opada całkowicie. Nie ma wąskich włóknistych pierścieni (stulejki), ale proste zrosty między skórą napletka i żołędzi. Ta sytuacja jest fizjologiczna, z czasem ustąpi samoistnie dzięki spontanicznym erekcji i produkcji smegmy. Co więcej, oderwaniu tych zrostów można sprzyjać poprzez normalne zasady higieny męskiej, czyli odciąganie napletka podczas higieny intymnej i przy każdym oddawaniu moczu. W ten sposób część jest obciążana kilka razy dziennie, a z czasem zrosty są usunięcie zrostów musi nastąpić przed ukończeniem 12 roku życia, tak aby dziecko miało całkowicie chowany napletek przed rozpoczęciem przeszłości powszechną praktyką było mechaniczne usuwanie tych zrostów we wczesnym wieku poprzez wymuszone wycofanie napletka przez pediatrę (wielu ojców pamięta słynne „szarpnięcie”!). To bardzo bolesny manewr, często bardzo traumatyczny dla dziecka. Na szczęście rzadko się to napletka podczas oddawania moczu : podczas oddawania moczu może wystąpić obrzęk napletka (balonowanie), po którym następuje wyciek moczu i powrót napletka do pozycji wyjściowej. To absolutnie łagodne zjawisko. | O nas | Dane źródłowe | Regulamin | Polityka Prywatności | Nadzór merytoryczny | Reklama | Ogłoszenia | Kontakt | DOTACJE NA INNOWACJE – INWESTUJEMY W WASZĄ PRZYSZŁOŚĆ. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO Treści prezentowane na stronie mają wyłącznie charakter poglądowy i nie mogą stanowić jakichkolwiek porad medycznych. W celu diagnozy stanu zdrowia skonsultuj się z lekarzem. Portal ma charakter informacyjny i nie ma na celu promocji leków określonej w art. 57 ustawy prawa farmaceutycznego. Borelioza jest chorobą odkleszczową. Nie ma na nią szczepionki. Diagnozę stawia się na podstawie konstelacji objawów, w tym obecności rumienia wędrującego oraz testów serologicznych, rozpoczynając od testu ELISA. W leczeniu stosuje się antybiotyki. Neuroborelioza może wystąpić zarówno w późnej, jak i wczesnej rozsianej fazie boreliozy. Co to jest borelioza? Borelioza, a właściwie borelioza z Lyme zwana też krętkowicą kleszczową, jest wieloukładową chorobą odzwierzęcą z cechami autoimmunizacji, wywoływaną przez krętki z rodzaju Borrelia, która przenosi się na człowieka za pośrednictwem kleszczy z rodzaju Ixodes. Nazwa choroby pochodzi od miejscowości w Stanach Zjednoczonych, New Lyme i Old Lyme w stanie Connecticut, gdzie w 1977 roku opisano jej pierwsze przypadki, wiążąc serię zapalenia stawów wśród młodzieży z ukąszeniami przez kleszcze. Rozpoznawanie boreliozy stało się możliwe po wyizolowaniu bakterii Borrelia burgdorferi przez Williego Burgdorfera w 1982 roku. Borelioza - jak dochodzi do zakażenia? Krętki dostają się do skóry żywiciela wraz ze śliną żerującego kleszcza. Ryzyko zakażenia zwiększa się wraz z czasem żerowania. Krętki przedostają się następnie z krwią i chłonką do wielu narządów. Teoretycznie możliwe jest przedostanie się krętków z układu krążenia matki do płodu przez łożysko, jednak jak dotąd nie opisano ani jednego wiarygodnego przypadku boreliozy wrodzonej. Nie opisano też przeniesienia zakażeń za pośrednictwem karmienia piersią ani drogą pokarmową po spożyciu krętków. Nie można zarazić się boreliozą przez bezpośredni kontakt z chorym człowiekiem czy zakażonym zwierzęciem. Kleszcze mogą żerować na bardzo różnych gatunkach kręgowców, w tym ptakach, gadach i ssakach. Główny rezerwuar krętków stanowią drobne gryzonie (np. myszy polne i leśne, nornice) oraz zwierzęta płowe (np. jelenie). Pełny cykl rozwojowy kleszczy z rodzaju Ixodes trwa od 2 do 3 lat i obejmuje 4 stadia, od jaja przez larwę i nimfę po postać dorosłą. Przed każdym przeobrażeniem oraz złożeniem jaj kleszcz musi posilić się krwią. Wiosną z jaj wylęgają się larwy, które latem żerują na drobnych kręgowcach (najczęściej myszach), a kolejnej wiosny przekształcają się w nimfy, które także żerują na drobnych kręgowcach, po czym osiągają postać dorosłą. Ta najczęściej żeruje na dużych zwierzętach (np. jeleniach). Dorosłe kleszcze parzą się jesienią oraz zimą, następnie samice składają jaja i cykl się zamyka. Trzykrotne żerowanie kleszczy na różnych żywicielach zwiększa ryzyko zakażenia kleszczy przez krętki z rodzaju Borrelia. Ludzie są najczęściej zakażani przypadkowo wiosną i latem, w czasie aktywności nimf. W naszej strefie klimatycznej kleszcze najczęściej zamieszkują skraje lasów liściastych i mieszanych z bogatym poszyciem. Bardzo rzadko występują w suchych lasach sosnowych bez poszycia oraz na bagnach i torfowiskach. Podobnie jak w przypadku innych chorób odzwierzęcych, warunkiem zakażenia jest obecność chorobotwórczych drobnoustrojów w organizmie kleszcza. Szacuje się, że krętkami z rodzaju Borrelia zakażonych jest zaledwie kilka procent kleszczy. Ponadto większość zakażeń krętkami jest na wczesnym etapie niszczona przez własne mechanizmy obronne ludzkiego organizmu i przebiega bezobjawowo, pozostawiając ślad w postaci obecności swoistych przeciwciał. W Polsce przeciwciała przeciwko krętkom mogą być obecne nawet u kilkunastu procent całkowicie zdrowych osób, które samodzielnie zwalczyły chorobę. Borelioza w Ameryce Północnej a borelioza w Europie W Ameryce Północnej boreliozę wywołuje Borrelia burgdorferi, dla której charakterystyczne są objawy stawowe. W Europie i Azji za boreliozę odpowiedzialnych jest co najmniej 5 gatunków krętków z rodzaju Borrelia przez co obraz kliniczny choroby jest znacznie bardziej zróżnicowany. W Polsce najczęściej spotykane są krętki: Borrelia afzelii, Borrelia garinii. Najwięcej zgłoszeń pochodzi z Polski północnowschodniej, z województw podlaskiego i warmińsko-mazurskiego. Większość zachorowań na boreliozę w północno-wschodniej Polsce wywołuje Borrelia garinii. Borelioza – objawy: rumień i inne zmiany skórne, ból stawów, objawy neurologiczne Borelioza jest chorobą wieloukładową, z elementami autoimmunizacji, dlatego może dawać objawy ze strony różnych narządów i tkanek: skóry, serca, stawów i układu nerwowego. Charakterystyczne objawy boreliozy to: rumień wędrujący, porażenie nerwu twarzowego, aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, nabyte bloki serca, przewlekłe zapalenie stawów, korzeniowe zespoły bólowe. Niecharakterystyczne objawy boreliozy takie, jak: uczucie osłabienia i zmęczenia, pogorszenie pamięci, zaburzenia snu, trudności w koncentracji mogą wystąpić w przebiegu właściwie wszystkich chorób przewlekłych (np. miażdżycy, w nadciśnieniu tętniczym), w wyniku przemęczenia związanego z pracą oraz przewlekłego stresu, a także u osób z niedoborami żywieniowymi czy nadużywających alkoholu. Mogą także towarzyszyć starzeniu się. Dlatego nie można na ich podstawie stawiać rozpoznania. Borelioza zazwyczaj występuje w stadiach (fazach), które cechują różne objawy kliniczne: stadium wczesne ograniczone - borelioza we wczesnej miejscowej fazie najczęściej objawia się zmianą pierwotną, czyli rumieniem wędrującym, rzadko - pojedynczym guzkiem, ziarniniakiem limfocytowym skóry stadium wczesne rozsiane (narządowe)W ciągu kilku tygodni od zakażenia boreliozą może dojść do wczesnego rozsiewu krętków za pośrednictwem krwi i naczyń chłonnych do różnych narządów. Jego typowe objawy to: liczne pierścieniowate wtórne rumienie wędrujące (zwykle mniejsze od pierwotnego), gorączka, osłabienie, bóle mięśniowe, bóle głowy. W obrazie klinicznym mogą dominować: objawy ze strony serca – zazwyczaj ujawniają się jako ostre zaburzenia rytmu, szczególnie bloki przedsionkowo-komorowe II i III stopnia, które mogą czasami wymagać elektrostymulacji serca, objawy ze strony stawów – zapalenie najczęściej jednego, czasem kilku dużych stawów (kolanowego, skokowego, łokciowego), nawracające zaostrzenia z czasem coraz rzadsze, krótsze i łagodniejsze, objawy ze strony układu nerwowego - zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (gorączka, bóle głowy, sztywność karku, dodatnie objawy oponowe i nadwrażliwość na bodźce), porażenia nerwu twarzowego lub innych nerwów czaszkowych, zapalenie ze strony mięśnia sercowego są rzadkie i wycofują się samoistnie w ciągu kilku tygodni, a ich ustąpienie przyspiesza antybiotykoterapia. Borelioza nie uszkadza zastawek serca. stadium późne - występuje po upływie od kilku miesięcy do kilku lat od pierwotnego zakażenia i może dawać objawy ze strony różnych narządów i układów. Rumień wędrujący Rumień wędrujący pojawia się po 3–30 dni od wniknięcia krętka, rzadziej później i jest najczęstszym wczesnym objawem boreliozy. W miejscu ukąszenia powstaje zaczerwieniona grudka, która następnie zmienia się w pierścieniowaty płaski, powiększający się rumień z przejaśnieniem w centrum. Rumień wędrujący może być także jednorodny, bez centralnego przejaśnienia. Rumieniowi wędrującemu mogą towarzyszyć łagodne objawy ogólne: osłabienie, gorsze samopoczucie, gorączka i powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Rumień wędrujący rozpoznaje się, gdy zmiana spełnia następujące kryteria diagnostyczne: średnica ponad 5 cm, ostre granice, stopniowe powiększanie się z pozostawieniem przejaśnienia w środku. Rozpoznanie rumienia wędrującego oznacza konieczność bezzwłocznego rozpoczęcia antybiotykoterapii i nie wymaga potwierdzania badaniami serologicznymi. Nieleczony rumień wędrujący zwykle zanika samoistnie w ciągu 3–4 tygodni. Nie oznacza to wyleczenia boreliozy. U osób, które nie były leczone, krętki można było wyhodować z wycinków skóry nawet po 6 miesiącach od samoistnego ustąpienia rumienia wędrującego. Limfocytoma boreliozowa Limfocytoma boreliozowa (ziarniniak limfocytowy skóry) to niebolesny, sino-czerwony, twardy naciek w postaci guzka, który najczęściej jest umiejscowiony na płatku ucha lub brodawce sutkowej, rzadziej na mosznie. Nieleczony może się utrzymywać do kilku lat. Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn Typową zmianą skórną towarzyszącą późnej boreliozie jest przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn, które pojawia się po roku do kilku lat od zakażenia i dotyczy zwykle miejsc, w których doszło do ugryzienia przez kleszcze. Zmieniona chorobowo skóra - najczęściej kończyn dolnych lub grzbietowej powierzchni dłoni - jest początkowo obrzęknięta, nadmiernie miękka i żywoczerwona, a następnie stopniowo zanika i cieńczeje (określa się ją jako „skórę papierową”), wyraźnie uwidoczniają się żyły powierzchowne, a skóra nabiera barwy sinej. Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry jest wynikiem aktywnego zakażenia przez krętki, co potwierdzono przez wyhodowanie krętków po ponad 10 latach od pojawienia się pierwszych objawów choroby. Najczęściej występuje w zakażeniach wywołanych przez Borrelia afzelii, dlatego nie obserwuje się go w Stanach Zjednoczonych. Zapalenie stawów Zapalenie stawów może towarzyszyć zarówno późnej, jak i wczesnej postaci boreliozy. Zajęcie stawów zwykle jest niesymetryczne i dotyczyć może kolan (najczęściej), barków, stawów biodrowych, stawów nadgarstkowych, skokowych oraz drobnych stawów dłoni. Rzadziej w przebiegu boreliozy zajęte są ścięgna, a bardzo rzadko mięśnie. Objawy zapalenia układu ruchu najczęściej utrzymują się przez kilka miesięcy i nawracają wielokrotnie, ale z coraz mniejszą intensywnością. U zdecydowanej większości chorych (90%) zmiany stawowe ustępują po właściwym leczeniu antybiotykiem. Zapalenie stawów zwykle występuje w przebiegu zakażeń Borrrelia burgdorferi. Przetrwałe zapalenie stawów oporne na antybiotykoterapię jest definiowane jako przetrwałe zapalenie błony maziowej stawu, które utrzymuje się powyżej 2 miesięcy od zakończenia dożylnej terapii antybiotykiem (ceftriakson). Problem ten dotyczy około 10% chorych na boreliozowe zapalenie stawów w USA i występuje najczęściej u osób z genetycznymi predyspozycjami do zapaleń stawów (haplotyp HLA DR4). Neuroborelioza Zajęcie układu nerwowego, czyli neuroborelioza, może wystąpić zarówno w późnej, jak i wczesnej rozsianej fazie boreliozy, i dotyczyć zarówno ośrodkowego (mózg i rdzeń kręgowy), jak i obwodowego układu nerwowego (nerwy). Zwykle przebiega jako aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i korzeni nerwowych (zespół Banwartha), zapalenie pojedynczych nerwów (najczęściej nerwu twarzowego we wczesnym okresie boreliozy), bardzo rzadko zapalenia mózgu lub rdzenia kręgowego. Do objawów neuroboreliozy należą zaburzenia: widzenia, słuchu, połykania, czucia. Zdarzają się korzeniowe zespoły bólowe splotu barkowego lub odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Nieleczona neuroborelioza może się objawiać postępującymi zaburzeniami funkcji poznawczych i pamięci, czyli postępującą encefalopatią. Przyczyną neuroboreliozy mogą być wszystkie trzy najważniejsze gatunki krętków z rodzaju Borrelia, najczęściej Borrelia garinii, rzadziej Borrelia afzelii. Zajęcie układu nerwowego prawdopodobnie jest najczęstszą postacią rozsianego zakażenia wywołanego przez Borrelia burgdorferi w Europie. Boreliozie przypisuje się wiele różnych objawów, w tym mało charakterystyczne dolegliwości ze strony układu nerwowego, jak gorszą pamięć, zaburzenia snu, osłabienie czy trudności w koncentracji. Według szacunków odczuwa je ok. 5% ludzi. Trzeba też wiedzieć, że mogą one towarzyszyć wielu chorobom, w tym chorobom cywilizacyjnym, a neuroborelioza jest tylko jedną z wielu możliwych przyczyn zaburzeń funkcji układu nerwowego, zdecydowanie nie najczęstszą. Wykrycie swoistych przeciwciał dowodzi kontaktu z krętkiem, natomiast nie wyklucza innych chorób, które także należy brać pod uwagę u chorych z opisanymi mało charakterystycznymi zaburzeniami poznawczymi. Zajęcie oka, siatkówki i naczyniówki, w przebiegu boreliozy jest rzadkie. Występuje u 1–3% chorych na boreliozę z objawami neurologicznymi. Zmiany oczne mogą występować samodzielnie lub towarzyszyć innym objawom boreliozy. Niektóre przypadki zakażeń krętkami z rodzaju Borrelia przebiegają odmiennie niż w opisanym schemacie. Kolejność występowania wymienionych objawów także może być różna. Pierwszymi objawami boreliozy z Lyme, bez poprzedzającego rumienia wędrującego, mogą być: rumień mnogi, aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie stawów. Rozpoznanie boreliozy – przebieg Boreliozę rozpoznaje się na postawie objawów klinicznych – wyłącznie lub w połączeniu z dodatnimi wynikami badań serologicznych pod kątem swoistych przeciwciał. Według uznanych na świecie kryteriów amerykańskiego CDC (Centers of Disease Control, Centra Kontroli i Zapobiegania Chorób), rozpoznanie wczesnej boreliozy u chorego, który przebywał na obszarze endemicznym dla boreliozy, można postawić na podstawie samej obecności rumienia wędrującego, ponieważ w czasie ujawnienia się rumienia wędrującego badania serologiczne mogą jeszcze dawać ujemne wyniki. W późniejszych stadiach boreliozy do rozpoznania wymagane są typowe objawów kliniczne rozsiewu krętków wraz z laboratoryjnym (serologicznym) potwierdzeniem zakażenia. Dodatni wynik hodowli Borrelia burgdorferi stanowi pewny dowód zakażenia boreliozą, jednak rzadko udaje się wyizolować krętki ze zmian towarzyszących boreliozie, z wyjątkiem rumienia wędrującego. Testy na boreliozę – ELISA, Western Blot, multiplex Badania serologiczne wykonywane w diagnostyce boreliozy są dwuetapowe. Najpierw wykonuje się ilościowy test przesiewowy ELISA w celu wykrycia swoistych przeciwciał w surowicy krwi. Jego ujemny wynik oznacza, że czynna borelioza jest nieprawdopodobna i nie wymaga potwierdzenia testem przewidzianym w drugim etapie. Wynik dodatni lub wątpliwy należy potwierdzić metodą immunoblot, np. testem Western Blot lub multiplex. Ujemny wynik testu potwierdzenia, nawet przy bardzo dużym mianie przeciwciał w teście przesiewowym ELISA, wyklucza boreliozę. Dodatni można traktować jako dodatni wynik obowiązujący. Podobnie należy traktować izolowany dodatni wynik jedynie w klasie IgM (bez dodatnich IgG). Jeśli utrzymuje się przez ponad miesiąc, z bardzo dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że jest wynikiem fałszywie dodatnim, gdyż chorzy na boreliozę powinni w ciągu kilku tygodni wytworzyć swoiste przeciwciała w klasie IgG. Przeciwciała w klasie IgG mogą po skutecznym leczeniu boreliozy utrzymywać się u części osób przez miesiące i lata. Dlatego kontrolowanie miana swoistych przeciwciał po zakończeniu leczenia antybiotykiem, jak też ich późniejsze okresowe sprawdzanie nie ma uzasadnienia. Z tego samego powodu testów serologicznych w kierunku boreliozy nie powinno się wykonywać u osób zdrowych, które samodzielnie zwalczyły chorobę. W Polsce dodatnie wyniki badań serologicznych ma około 10–12% zupełnie zdrowej populacji. Dodatni wynik testu u osoby bez objawów boreliozy dowodzi jedynie kontaktu z krętkami w przeszłości, co jest częstym zjawiskiem w polskiej populacji i nie jest wystarczającym wskazaniem do leczenia. Należy pamiętać, że taki pacjent nie tylko nie odniesie korzyści z leczenia, ale też niepotrzebnie jest narażony na ryzyko wystąpienia działań niepożądanych zastosowanych antybiotyków. Pomocniczą rolę w diagnostyce neuroboreliozy ma porównanie miana swoistych przeciwciał przeciwko Borrelia burgdorferi w klasie IgG w płynie mózgowo-rdzeniowym z mianem przeciwciał w surowicy. Jeżeli miano przeciwciał w płynie mózgowo-rdzeniowym jest większe, sugeruje to wewnątrzoponową produkcję swoistych przeciwciał, czyli zakażenie ośrodkowego układu nerwowego. Testy na boreliozę – LTT, PCR Do badań, których stosowanie nie jest zalecane, należy popularny test LTT (transformacji limfocytów, Lymphocyte Transformation Test). Polega on na ocenie odpowiedzi limfocytów na antygeny krętkowe in vitro (w warunkach hodowli). Jego celem jest określenie czy układ odpornościowy miał kontakt z krętkami z rodzaju Borrelia. Potwierdzenie styczności następuje, gdy limfocyty pobrane od pacjenta wbudują znacznik izotopowy. Jest to interpretowane jako dodatni wynik badania. Test LTT nie został do tej pory zweryfikowany i nie jest oficjalnie zalecany w diagnostyce boreliozy. Takich niesprawdzonych metod jest wiele, np. ocena liczebności subpopulacji limfocytów CD57, poszukiwanie krętków w kleszczach, poszukiwanie postaci „cyst”, poszukiwanie form L w tkankach, testy VCS (Visual Contrast Sensitivity), biorezonans, kanały energetyczne. Należy wiedzieć, że popularne wśród pacjentów i promowane przez stowarzyszenie chorych na boreliozę oraz laboratoria diagnostyczne badanie kleszcza metodą PCR w celu wykrycia DNA krętków z rodzaju Borrelia wykrywa materiał genetyczny, natomiast nie umożliwia odróżnienia aktywnego, zaraźliwego zakażenia od obecności resztek DNA nieżywych drobnoustrojów. W diagnostyce boreliozy metody PCR stosuje się rzadko. Czasami wykorzystuje się je do badania płynu stawowego, płynu mózgowo-rdzeniowego, ewentualnie wycinka skóry pacjenta. Podejmowanie decyzji klinicznych na podstawie wyników uzyskanych za pomocą niezalecanych i niezweryfikowanych metod diagnostycznych jest ryzykowne zarówno dla chorego, jak i lekarza. Zgodnie ze standardami Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, które obowiązują w Polsce, warunkiem rozpoznania i leczenia boreliozy jest stwierdzenie charakterystycznych objawów klinicznych potwierdzone badaniami serologicznymi, z wyjątkiem rumienia wędrującego, który nie wymaga wykonywania żadnych badań. Aktualnie zalecany jest dwuetapowy algorytm diagnostyczny, który nie uwzględnia badania kleszcza. Borelioza leczenie – antybiotyki na boreliozę Podstawowe znaczenie w leczeniu boreliozy ma wyeliminowanie zakażenia krętkami. Borelioza jest chorobą bakteryjną, którą leczy się skutecznie antybiotykami. Ponadto stosuje się leczenie objawowe, które łagodzi dolegliwości towarzyszące, np. w leczeniu zapalenia stawów są to niesteroidowe leki przeciwzapalne. We wczesnej boreliozie przebiegającej z rumieniem wędrującym, zarówno w postaci miejscowej, jak rozsianej, zaleca się podawanie doksycykliny albo amoksycyliny przez 14–21 dni. Leczenie doksycykliną ma tę przewagę nad innymi antybiotykami, że działa także inne choroby przenoszone przez kleszcze, np. na ludzką erlichiozę. Ma też ograniczenia - doksycykliny nie powinno się podawać w czasie ciąży i laktacji oraz dzieciom poniżej 8. Alternatywne leczenie, polegające na doustnym podawaniu cefuroksymu, powinno być zarezerwowane dla osób, które są uczulone, albo nie tolerują zarówno amoksycyliny, jak i doksycykliny. Zalecanym leczeniem pierwszego wyboru w neuroboreliozie u osób dorosłych, jak też w zaburzeniach przewodzenia sercowego (bloki), jest dożylne podawanie ceftriaksonu. Przewlekła neuroborelioza (zajmująca ośrodkowy układ nerwowy, czy nerwy obwodowe) powinna być leczona dożylnie przez 14–28 dni. Chorzy z blokiem przedsionkowo-komorowym III stopnia mogą czasami wymagać tymczasowej stymulacji rytmu serca, jednak wszczepienie na stałe rozrusznika nie jest konieczne, gdyż zaburzenia przewodzenia ustępują samoistnie. Alternatywę dla ceftriaksonu stanowi dożylna penicylina krystaliczna. Zapalenie stawów w przebiegu boreliozy można skutecznie leczyć antybiotykami podawanymi doustnie albo dożylnie - zaleca się podawanie doksycykliny przez 28 dni. Zapalenie stawów, które nawróciło po leczeniu doustnym, można leczyć ponownie antybiotykiem podawanym doustnie albo dożylnie. Przetrwałe zapalenie stawów utrzymujące się pomimo właściwej antybiotykoterapii zdarza się u około 1/10 chorych w USA i występuje najczęściej u osób z genetycznymi predyspozycjami do zapaleń stawów (haplotyp HLA DR4). Wielokrotnie powtarzane kuracje antybiotykowe są wówczas bezskuteczne, natomiast złagodzenie dolegliwości przynosi leczenie objawowe niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi lub – w cięższych przypadkach – synowektomia (operacyjne usunięcie zmienionej błony maziowej w obrębie stawu lub ścięgna). Zgodnie z obecnym stanem wiedzy wielomiesięczne leczenie boreliozy antybiotykami i stosowanie kilku antybiotyków nie ma uzasadnienia naukowego. Maksymalny czas trwania zalecanej aktualnie antybiotykoterapii to 28–30 dni. Jak dotąd nie zaobserwowano oporności krętków z rodzaju Borrelia na rutynowo stosowane w tej chorobie antybiotyki. Najbardziej prawdopodobną przyczyną niepowodzeń leczniczych może być słabe wchłanianie antybiotyku lub niezgodności farmakologiczne (interakcje z innymi lekami, takimi jak doksycykliny z solami wapnia). Utrzymywanie się objawów klinicznych w trakcie antybiotykoterapii lub po jej zaprzestaniu nie jest przesłanką wystarczającą do przedłużenia antybiotykoterapii, gdyż utrzymywanie się objawów klinicznych nie dowodzi czynnego zakażenia. Objawy zapalenia mogą się utrzymywać jeszcze długo po zabiciu wszystkich chorobotwórczych drobnoustrojów. Borelioza – czy można ją całkowicie wyleczyć? W zdecydowanej większości przypadków boreliozę można wyleczyć za pomocą antybiotyków. Choć niektórzy chorzy skarżą się na subiektywne objawy, takie jak: ból głowy, ból mięśniowo-szkieletowy, ból stawów, senność, zaburzenia poznawcze czy przewlekłe zmęczenie, które utrzymują się kilka tygodni lub miesięcy po zakończeniu leczenia antybiotykiem, ich występowanie nie dowodzi jeszcze obecności żywych krętków w ich organizmach. Podobnie dzieje się w przypadku krztuśca. Po skutecznym leczeniu antybiotykiem, które prowadzi do eliminacji pałeczek krztuśca Bordetella pertussis z dróg oddechowych chorzy nadal kaszlą przez wiele tygodni, ponieważ toksyny wytwarzane przez pałeczki krztuśca uszkodziły drogi oddechowe. Zabicie bakterii nie oznacza też natychmiastowego powrotu do pełni zdrowia. Co robić po ugryzieniu przez kleszcza? Najważniejsze jest jak najszybsze usunięcie kleszcza. Ryc. A-E. Za pomocą pęsety (najlepiej zakrzywionej) uchwyć kleszcza za główkę jak najbliżej skóry. Usuń kleszcza poprzez pociąganie go jednostajnym ruchem pionowo do góry. Miejsce ukąszenia należy oczyścić, zdezynfekować i obserwować przez następny miesiąc. W razie pojawienia się jakichkolwiek objawów lub silnych obaw związanych z ukąszeniem warto zasięgnąć porady lekarskiej. W przypadku wystąpienia rumienia wędrującego w miejscu ukąszenia lub innych objawów, które mogą odpowiadać boreliozie należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Jeżeli to możliwe, dobrze jest wykonać zdjęcie zmiany skórnej. Szczepionka przeciwko boreliozie Nie istnieje jeszcze szczepionka przeciwko boreliozie. Jedyną metodą profilaktyki boreliozy jest zapobieganie ukąszeniom przez kleszcze. Zobacz: Jak zapobiegać ukłuciom przez kleszcze? Co odstrasza kleszcze?

przewlekłe zanikowe zapalenie skóry